Lagavulin Äã từng là âcái bóngâ cá»§a Laphroaig
LagavulinÂ ÄÆ°á»£c thà nh láºp từ nÄm 1816 trên bá» Nam cá»§a Islay, còn ÄÆ°á»£c gá»i là khu vá»±c âKildaltonâ. Nhà máy chưng cất LagavulinÂ ÄÆ°á»£c xây dá»±ng sau 2 ngưá»i âhà ng xómâ Laphroaig và  Ardbeg chá» 1 nÄm. Gần 1 thế ká»· sau Äó, nhà máy chưng cất Malt Mill Äã ÄÆ°á»£c xây dá»±ng ngay trên ná»n Äất thuá»c Lagavulin .
Ngưá»i sáng láºp cá»§a Lagavulin, John Johnston là má»t loại doanh nhân; chưa Äầy má»t tháºp ká»· sau khi xây dá»±ng Lagavulin, ông cÅ©ng Äã mua nhà máy chưng cất Ardmore gần Äó (không phải nhà máy Ardmore vùng Speyside). Ardmore ngừng sản xuất và o nÄm 1835 sau khi sát nháºp vá»i Lagavulin.
Nhà máy chưng cất LagavulinÂ ÄÆ°á»£c John Crawford Graham mua lại và o nÄm 1852 vÃ ÄÆ°á»£c bán lại James Logan Mackie & Co. và o nÄm 1867. NÄm 1878 James Logan Mackie Äã bá» nhiá»m cháu trai cá»§a mình, Peter Mackie, là m viá»c tại nhà máy. Peter sau nà y Äã trá» thà nh chá»§ sá» hữu và trá»±c tiếp tiếp quản Lagavulin sau khi James Logan qua Äá»i và o nÄm 1889. Peter Äã lãng phà chút Ãt thá»i gian, tuy váºy ông vẫn có thá» tung ra sản phẩm má»i, rượu whisky blend âWhite Horseâ dà nh cho thá» trưá»ng nưá»c ngoà i chá» má»t nÄm sau Äó. Không may thay, mãi Äến nÄm 1901, Lagavulin má»i có thá» xuất khẩu những sản phẩm nà y.
Loại whisky blend âWhite Horseâ (vá»i thà nh phần chá»§ Äạo là whisky single malt cá»§a chÃnh Lagavulin) chÃnh là thà nh công lá»n và cÅ©ng là duy nhất cá»§a Peter Mackie.
Dù có Äem lại thà nh công cho nhà máy, Peter cÅ©ng Äã gây ra má»t sá» xáo trá»n Äá»i vá»i nhà máy, Äáng ká» nhất có thá» ká» Äến viá»c xây dá»±ng nhà máy chưng cất Malt Mill và o nÄm 1908, má»t cách bất chấp. Lý do cho Äiá»u nà y là bá»i má»t sá»± thay Äá»i trong chÃnh sách tại nhà máy chưng cất Laphroaig gần Äó. Trong nhiá»u tháºp ká»· (ká» từ nÄm 1847), Lagavulin Äã Äóng vai trò là má»t trong những Äại lý cho Laphroaig, bán rượu whisky ÄÆ°á»£c sản xuất tại nhà máy nà y. Tuy nhiên, và o nÄm 1907, chá»§ sá» hữu cá»§a Laphroaig Äã quyết Äá»nh rằng, há» Äã sẵn sà ng Äá» âtá»± thân váºn Äá»ngâ.
Những Äiá»u nói trên Äã khiến ngà i Mackie tá» ra bất bình và Äã có nhiá»u hà nh Äá»ng mang tÃnh trả ÄÅ©a vá»i Laphroaig. Äiá»n hình, ông Äã xây má»t con Äáºp Äá» ngÄn viá»c cung cấp nưá»c cho ngưá»i hà ng xóm, tất nhiên chÃnh quyá»n Äã yêu cầu ông dỡ bá». Ãng cÅ©ng cá» gắng thâu tóm lại Laphroaig nhưng không thà nh công, cuá»i cùng ông tìm cách Äá» tạo ra loại whisky giá»ng như há». Dá»±a và o kinh nghiá»m là m viá»c vá»i Laphroaig và thuê lại thợ thá»§ công cá»§a chÃnh há», ông Äã là m lại các ná»i chưng cất giá»ng há»t cho nhà máy má»i xây cá»§a ông â Malt Mill. Thế nhưng, cuá»i cùng thì các bạn cÅ©ng Äã biết, Laphroaig vẫn tiếp tục tá»n tại và phát triá»n mạnh mẽ cùng thứ mạch nha có má»t không hai, còn Mackie thì quyết Äá»nh hợp nhất Malt Mill và Lagavulin lại. Nếu bạn bưá»c chân và o trung tâm Äón tiếp khách du lá»ch cá»§a Lagavulin ngà y nay, thì Äó chÃnh là nhà máy Malt Mill nÄm xưa.
BỠlại quá khứ và trỠthà nh Lagavulin ngà y nay
Sà n mạch nha hóa ngừng sản xuất và o nÄm 1974, ká» từ Äó Lagavulin mua mạch nha tại nhà máy Port Ellen gần Äó. Lagavulin Äã phải trải qua má»t thá»i kỳ khó khÄn trong những nÄm 1980, khi mà tại thá»i Äiá»m Äó, nhà máy nà y duy trì hoạt Äá»ng sản xuất chá» 2 ngà y má»t tuần. Trong khá nhiá»u nÄm, há» chá» có duy nhất má»t sản phẩm, chÃnh là Lagavulin 16. Má»i hoạt Äá»ng trá» nên khá»i sắc hÆ¡n và o nÄm 1991, và cÅ©ng có lúc, sá» lượng những chai Lagavulin 16 nÄm tuá»i dưá»ng như không Äá»§ Äá» Äáp ứng nhu cầu cá»§a thá» trưá»ng.
Ngà y nay, vấn Äá» nguá»n cung dưá»ng như Äã ÄÆ°á»£c giải quyết cÅ©ng như sá» lượng các phiên bản khác whisky cá»§a nhà máy Äã trá» nên Äa dạng hÆ¡n, từ loại nÄm 12 tuá»i thông thưá»ng (Äóng chai á» mức cask strength) cho Äến loại 30 nÄm tuá»i cá»±c kỳ cao cấp. Dù váºy, Äá»i vá»i nhiá»u ngưá»i, loại whisky 16 nÄm tuá»i cÅ©ng như phiên bản âDistillers Editionâ quen thuá»c vẫn là 2 sá»± lá»±a chá»n tá»t nhất cá»§a nhà máy nà y.
Äánh giá Lagavulin 2005 Distiller Edition Bot.2020
Giá»i thiá»u Lagavulin 2005 Distiller Edition Bot.2020
Tương tá»± như âSpecial Releaseâ thì âDistillerâs Editionâ là loạt sản phẩm ra mắt hà ng nÄm ÄÆ°á»£c thá»±c hiá»n bá»i má»t sá» nhà máy dưá»i quyá»n sá» hữu cá»§a Diageo, bao gá»m Oban, Dalwhinnie, Glenkinchie, Caol Ila, Cragganmore, Talisker và Lagavulin. Vá» cÆ¡ bản, ý tưá»ng Äằng sau cá»§a má»i nhà máy là giá»ng nhau: sá» dụng single malt tiêu chuẩn cá»§a mình và hoà n thiá»n nó trong thá»i gian ngắn vá»i má»t loại thùng sherry nà o Äó. Trong trưá»ng hợp cá»§a Lagavulin 2005 Distillerâs Edition Bot.2020 thì há» sẽ sá» dụng chÃnh bản 16 nÄm tuá»i ná»i tiếng cá»§a mình (vá»n Äã trưá»ng thà nh trong thùng Bourbon First Fill) sau Äó trưá»ng thà nh thứ cấp rất ngắn trong thùng Sherry Butts Pedro Ximenez. Thay vì mang sá» nÄm tuá»i theo cách truyá»n thá»ng, thì Lagavulin quyết Äá»nh Äây là má»t chai NAS, Äóng chai á» mức 43% và ghi chú vá» nÄm phát hà nh.
Ngoà i lá»: Chắc hẳn các bạn còn nhá» phương pháp Cask Finishing (thùng hoà n thiá»n) cá»§a nhà Balvenie, thì trưá»ng thà nh thứ cấp cá»§a Diageo cÅ©ng tương tá»± như váºy, nhưng thá»i gian á»§ lần hai cá»§a rượu sẽ ngắn hÆ¡n rất nhiá»u.
Lagavulin 2005 Distiller Edition Bot.2020 Tasting Notes
Hương: CÅ©ng tương tá»± như những ngưá»i anh em cá»§a mình, Lagavulin 2005 Distiller Edition sá» hữu lá»p hương rất mạnh mẽ, ná»ng ÄÆ°á»£m thấm Äáºm không khà biá»n cả. Các loại rong biá»n, tảo biá»n, gá» bạch Äà n và i á»t hiá»n lên rất rõ rá»t. Theo thá»i gian, khói than bùn và chocolate Äen sẽ dần chiếm ưu thế. Vẫn là những nét Lagavulin rất cá» Äiá»n, dù có thá» bạn Äã rất quen, nhưng cÅ©ng không thá» phá»§ nháºn là chúng vẫn rất hấp dẫn.
Vá»: Body á» mức trung bình, không quá dà y, cÅ©ng không quá má»ng. Than bùn và chanh tá» ra rất ná»i báºt, và nếu bạn ngáºm chúng lâu hÆ¡n má»t chút, bạn sẽ tìm thấy những loại hoa quả khô, tinh dầu bạc hà và táo chÃn á» phÃa cuá»i. Không quá Äặc sắc nhưng Äá»c Äáo và ngon miá»ng.
Háºu vá»: Rất dà i vá»i khói lá»a trại cùng các loại thảo má»c Äắng. Cuá»i cùng là sá»± tương phản cá»§a cam quýt và i á»t rất thú vá».
Lagavulin 2005 Distillers Edition Bot.2020 tá» ra khá an toà n và Äoán trưá»c ÄÆ°á»£c, nó không có sá»± khác biá»t quá lá»n vá»i những Äà n anh cá»§a mình. Không có bất ngá» nà o, nhưng Äó lại chÃnh là sá»± nhất quán trong hương vá», mang Äến sá»± thoải mái và nhẹ nhà ng quen thuá»c khi thưá»ng thức. Nếu bạn chưa thá» những phiên bản trưá»c Äó, thì không nên bá» qua Lagavulin 2005 Distillers Edition Bot.2020. Còn nếu bạn Äã từng, thì nó không thú vá» hÆ¡n, và không thá»±c sá»± vượt trá»i, nhưng chắc chắn là má»t trong những phiên bản tá»t nhất cá»§a loạt Distiller Edition nà y.



