Lagavulin Äã từng là âcái bóngâ cá»§a Laphroaig
LagavulinÂ ÄÆ°á»£c thà nh láºp từ nÄm 1816 trên bá» Nam cá»§a Islay, còn ÄÆ°á»£c gá»i là khu vá»±c âKildaltonâ. Nhà máy chưng cất LagavulinÂ ÄÆ°á»£c xây dá»±ng sau 2 ngưá»i âhà ng xómâ Laphroaig và  Ardbeg chá» 1 nÄm. Gần 1 thế ká»· sau Äó, nhà máy chưng cất Malt Mill Äã ÄÆ°á»£c xây dá»±ng ngay trên ná»n Äất thuá»c Lagavulin .
Ngưá»i sáng láºp cá»§a Lagavulin, John Johnston là má»t loại doanh nhân; chưa Äầy má»t tháºp ká»· sau khi xây dá»±ng Lagavulin, ông cÅ©ng Äã mua nhà máy chưng cất Ardmore gần Äó (không phải nhà máy Ardmore vùng Speyside). Ardmore ngừng sản xuất và o nÄm 1835 sau khi sát nháºp vá»i Lagavulin.
Nhà máy chưng cất LagavulinÂ ÄÆ°á»£c John Crawford Graham mua lại và o nÄm 1852 vÃ ÄÆ°á»£c bán lại James Logan Mackie & Co. và o nÄm 1867. NÄm 1878 James Logan Mackie Äã bá» nhiá»m cháu trai cá»§a mình, Peter Mackie, là m viá»c tại nhà máy. Peter sau nà y Äã trá» thà nh chá»§ sá» hữu và trá»±c tiếp tiếp quản Lagavulin sau khi James Logan qua Äá»i và o nÄm 1889. Peter Äã lãng phà chút Ãt thá»i gian, tuy váºy ông vẫn có thá» tung ra sản phẩm má»i, rượu whisky blend âWhite Horseâ dà nh cho thá» trưá»ng nưá»c ngoà i chá» má»t nÄm sau Äó. Không may thay, mãi Äến nÄm 1901, Lagavulin má»i có thá» xuất khẩu những sản phẩm nà y.
Loại whisky blend âWhite Horseâ (vá»i thà nh phần chá»§ Äạo là whisky single malt cá»§a chÃnh Lagavulin) chÃnh là thà nh công lá»n và cÅ©ng là duy nhất cá»§a Peter Mackie.
Dù có Äem lại thà nh công cho nhà máy, Peter cÅ©ng Äã gây ra má»t sá» xáo trá»n Äá»i vá»i nhà máy, Äáng ká» nhất có thá» ká» Äến viá»c xây dá»±ng nhà máy chưng cất Malt Mill và o nÄm 1908, má»t cách bất chấp. Lý do cho Äiá»u nà y là bá»i má»t sá»± thay Äá»i trong chÃnh sách tại nhà máy chưng cất Laphroaig gần Äó. Trong nhiá»u tháºp ká»· (ká» từ nÄm 1847), Lagavulin Äã Äóng vai trò là má»t trong những Äại lý cho Laphroaig, bán rượu whisky ÄÆ°á»£c sản xuất tại nhà máy nà y. Tuy nhiên, và o nÄm 1907, chá»§ sá» hữu cá»§a Laphroaig Äã quyết Äá»nh rằng, há» Äã sẵn sà ng Äá» âtá»± thân váºn Äá»ngâ.
Những Äiá»u nói trên Äã khiến ngà i Mackie tá» ra bất bình và Äã có nhiá»u hà nh Äá»ng mang tÃnh trả ÄÅ©a vá»i Laphroaig. Äiá»n hình, ông Äã xây má»t con Äáºp Äá» ngÄn viá»c cung cấp nưá»c cho ngưá»i hà ng xóm, tất nhiên chÃnh quyá»n Äã yêu cầu ông dỡ bá». Ãng cÅ©ng cá» gắng thâu tóm lại Laphroaig nhưng không thà nh công, cuá»i cùng ông tìm cách Äá» tạo ra loại whisky giá»ng như há». Dá»±a và o kinh nghiá»m là m viá»c vá»i Laphroaig và thuê lại thợ thá»§ công cá»§a chÃnh há», ông Äã là m lại các ná»i chưng cất giá»ng há»t cho nhà máy má»i xây cá»§a ông â Malt Mill. Thế nhưng, cuá»i cùng thì các bạn cÅ©ng Äã biết, Laphroaig vẫn tiếp tục tá»n tại và phát triá»n mạnh mẽ cùng thứ mạch nha có má»t không hai, còn Mackie thì quyết Äá»nh hợp nhất Malt Mill và Lagavulin lại. Nếu bạn bưá»c chân và o trung tâm Äón tiếp khách du lá»ch cá»§a Lagavulin ngà y nay, thì Äó chÃnh là nhà máy Malt Mill nÄm xưa.
BỠlại quá khứ và trỠthà nh Lagavulin ngà y nay
Sà n mạch nha hóa ngừng sản xuất và o nÄm 1974, ká» từ Äó Lagavulin mua mạch nha tại nhà máy Port Ellen gần Äó. Lagavulin Äã phải trải qua má»t thá»i kỳ khó khÄn trong những nÄm 1980, khi mà tại thá»i Äiá»m Äó, nhà máy nà y duy trì hoạt Äá»ng sản xuất chá» 2 ngà y má»t tuần. Trong khá nhiá»u nÄm, há» chá» có duy nhất má»t sản phẩm, chÃnh là Lagavulin 16. Má»i hoạt Äá»ng trá» nên khá»i sắc hÆ¡n và o nÄm 1991, và cÅ©ng có lúc, sá» lượng những chai Lagavulin 16 nÄm tuá»i dưá»ng như không Äá»§ Äá» Äáp ứng nhu cầu cá»§a thá» trưá»ng.
Ngà y nay, vấn Äá» nguá»n cung dưá»ng như Äã ÄÆ°á»£c giải quyết cÅ©ng như sá» lượng các phiên bản khác whisky cá»§a nhà máy Äã trá» nên Äa dạng hÆ¡n, từ loại nÄm 12 tuá»i thông thưá»ng (Äóng chai á» mức cask strength) cho Äến loại 30 nÄm tuá»i cá»±c kỳ cao cấp. Dù váºy, Äá»i vá»i nhiá»u ngưá»i, loại whisky 16 nÄm tuá»i cÅ©ng như phiên bản âDistillers Editionâ quen thuá»c vẫn là 2 sá»± lá»±a chá»n tá»t nhất cá»§a nhà máy nà y.
Äánh giá Lagavulin 16 nÄm tuá»i (UK)
Giá»i thiá»u vá» Lagavulin 16 nÄm tuá»i (UK)
Trong sá» những chai single malt whisky ÄÆ°á»£c coi là âClassic maltâ cá»§a Diageo, thì Lagavulin 16 xếp á» vá» trà thứ hai, sau Talisker 10 nÄm tuá»i. Giá»ng như những loại Single malt cá» Äiá»n khác, Lagavulin 16 chÃnh là chai whisky biá»u tượng cá»§a nhà máy ká» từ khi nó ra Äá»i cho Äến táºn ngà y nay.
Tuá»i Äá»i khá cao, Äến từ xứ sá» cá»§a whisky than bùn â Äảo Islay ná»i tiếng, tháºt dá» hiá»u tại sao Lagavulin 16 lại ÄÆ°á»£c ưa chuá»ng Äến như váºy. Trong suá»t nhiá»u nÄm, nó vẫn ÄÆ°á»£c coi là chai Islay bán chạy nhất, ÄÆ°á»£c yêu thÃch nhất toà n cầu.
ÄÆ°á»£c Äóng chai á» mức 43%, mà u sắc cá»§a Lagavulin 16 nÄm tuá»i (UK) vẫn là mà u há» phách Äáºm, gần vá»i mà u Äá»ng nung. Thiết kế chai và vá» há»p nhìn rất âcÅ©â, giá»ng như bạn Äang xem những tá» báo từ nhiá»u nÄm trưá»c vá»i chất giấy Äã ngả và ng váºy.
Lagavulin 16 nÄm tuá»i (UK) ngà y nay vẫn duy trì ÄÆ°á»£c chất lượng á»n Äá»nh, nhưng phải nói rằng loại whisky nà y và o thá»i Äiá»m những nÄm 1990 tháºt quá sức tuyá»t vá»i. Tuy váºy, thiết kế cá»§a những chai Lagavulin hầu như không há» thay Äá»i trong suá»t hai tháºp ká»· trá» lại Äây. Äiá»u nà y là m cho chúng ta rất khó Äá» biết khi nà o chai whisky Lagavulin mà bạn có thá» tìm thấy á» cá»a hà ng hay á» những buá»i Äấu giá thá»±c sá»± ÄÆ°á»£c Äóng chai từ khi nà o. Tuy nhiên, vẫn có những sá»± thay Äá»i nhá» trong bao bì có thá» cho phép bạn phân biá»t sá»± khác nhau giữa các lô whisky vá»i nhau. Các lô whisky lâu Äá»i nhất (và âtá»t nhấtâ) từ cuá»i những nÄm 1980 tá»i Äầu những nÄm 1990 có thá» ÄÆ°á»£c xác Äá»nh bằng con dấu hoà ng gia á» trên cùng cá»§a nhãn chai hình bầu dục dán dá»c (âcon dấu ÄÆ°á»£c ban bá»i chÃnh nữ hoà ngâ) và 2 dòng chữ â1816â và âIslaâ ÄÆ°á»£c sÆ¡n và ng trên nằm á» hai bên cá»§a nhãn chai. Những chai whisky từ cuá»i những nÄm 1990 â dù không phải là siêu phẩm nhưng vẫn tuyá»t vá»i â vẫn có con dấu hoà ng gia, nhưng dòng chữ bằng sÆ¡n và ng bên cạnh nhãn hiá»u. Äá»i vá»i cả 2 loại chai nà y, phần chữ viết á» dưá»i cùng cá»§a nhãn Äá»u ghi âWhite Horse Distillers Glasgowâ. Dòng chữ nà y Äã ÄÆ°á»£c Äá»i thà nh âPort Ellenâ Äá»i vá»i những chai whisky ÄÆ°á»£c phát hà nh sau nÄm 1999. Còn trong Äá»i vá»i những chai whisky má»i nhất cá»§a Lagavulin, con dấu hoà ng gia Äã ÄÆ°á»£c Äá»i thà nh hình ảnh thuyá»n buá»m.
Äây là phiên bản Äã ÄÆ°á»£c Äóng thuế tại vương quá»c Anh, vá»i con tem tròn mà u Äá» nằm trên nhãn chai. ChÃnh vì phải chá»u thuế tại Anh nên giá cá»§a chúng cao hÆ¡n phiên bản thưá»ng má»t chút, và tất nhiên, chất lượng là không Äá»i.
Lagavulin 16 (UK) Tasting Notes
Hương: Phong phú, sâu lắng, ná»ng nà n vá»i chá»§ Äạo Äến từ gia vá» quế và vani. Lagavulin 16 (UK) ná»i tiếng là má»t trong những chai có mùi khói ná»ng nà n và Äặc trưng nhất cá»§a vùng Islay, vô cùng dà y dạn. Tuy nhiên, nó cÅ©ng ÄÆ°á»£c cân bằng lại bá»i những lá»p gia vá» ngá»t ngà o.
Vá»: Hương vá» Äá»§ mạnh, dù không thá»±c sá»± mãnh liá»t như khi ngá»i. Vá» trên vòm miá»ng là sá»± cân bằng Äến từ ba yếu tá»: gá» khô, khói dà y dạn và vá» ngá»t cá»§a trái cây.
Háºu vá»: Rất dà i vá»i gia vá» cay, và lá»p hương rất Äặc trưng cá»§a mùi quế.
Kết luáºn: Ba yếu tá» là m nên thương hiá»u cá»§a Lagavulin 16 (UK) chÃnh là gá» khô, quế và khói. Ba luá»ng hương vá» rất riêng biá»t nhưng cân bằng tá»t và kết hợp vá»i nhau má»t cách hoà n hảo, cùng chất rượu ná»ng nà n dà y dạn dá» dà ng chinh phục bất cứ ngưá»i yêu rượu khó tÃnh nà o



